Het afscheid

Lieve vrienden en familie,

Het laatste verslag is lang geleden, te lang geleden eigenlijk. Op deze maandag, 12 mei, de dag van ons vertrek uit Azië terug naar Nederland, vinden wij gelukkig veel tijd om jullie bij te praten.

Het zal jullie niet verbazen dat er is sinds het vorige verslag van 21 april heel veel gebeurd is in het reisende leven van ons. Gijs (vader Janne) kwam maandagavond laat aan in Pokhara. Opeens kwamen twee werelden samen. Het verre Nederland kwam na twee maanden in kleine vorm daas, verbouwereerd en met jetlag bij ons op bezoek in Azië. Met een kopje thee vertelden wij verhalen uit Nepal en hoorden we met veel plezier de laatste Hollandse nieuwtjes.

Ons plan voor de opeenvolgende twee weken was om de Nepalese Himalaya in te trekken. De beroemde Annapurna Circuit trekking zou het gaan worden voor de vader die zoveel wandelt en wij die als kinderen de Oostenrijkse en Franse Alpen mee in werden gesleurd. Dat we ooit nog eens vrijwillig en voor ons plezier zo lang zouden gaan wandelen hadden onze ouders vast nooit gedacht, of gehoopt;) Dinsdag stond dan ook in het teken van een degelijke voorbereiding. Bij de receptie van ons hotel (Butterfly Lodge, gaat daar allen heen, fantastisch!) regelden we de permits voor het berggebied en lieten we ons registreren voor de Nepalese autoriteiten. Ook besloten we na wikken en wegen twee dragers mee te vragen op onze tocht. We waren alledrie gewend om altijd een eigen rugzak te dragen, maar met een flink aantal wandeldagen ver boven de 3500 meter leek het ons qua gezondheid beter om onze spullen niet zelf mee te dragen. Een beetje decadent voelde dat wel, maar de dragers kregen gelukkig een behoorlijk salaris en eenmaal op pad bleek gelukkig dat vrijwel iedereen het op deze manier deed.
In Pokhara kochten we voor schandalig weinig geld bidons, afritsbroeken, hoofdlampen en een paar wandelstokken.

De volgende ochtend, woensdag 23 april om 6.00 uur kwamen de dragers naar Butterfly Lodge om met ons naar het busstation te gaan. Een kleine man met donkergroene korte broek, een fel groen t-shirt en een wit petje stond al ruim op tijd met een glimlach klaar bij de poort. Hij stelde zich voor als 'Kamal'. We legden onze twee rugzakken op het dak van de kleine Suzuki taxi en kort daarop stopte een motor waar achterop een lange en jonge Nepalese jongen in joggingsbroek zat. Hij veegde het slaap uit zijn ogen en kamde met zijn vingers zijn niet geborstelde haar. 'Ankit' was de naam. Onze tweede drager. Qua uiterlijk was het al een leuk tegenstrijdig duo, de kleine en de lange. Tijdens de wandeltocht zou al snel blijken dat ze qua karakter nog heel veel leuker waren met z'n tweeën.

Na vier uur in de volle bus kwamen we aan in Besisahar. Daar lunchten we om vervolgens met z'n vijven de lokale bus naar Bulbule te nemen. Vanaf daar startte de langste wandeltocht die we allen ooit maakten.
Meteen de eerste dag genoten we al volop van de prachtige natuur en de enorme bergpartijen met een grilligheid die we in Europa niet kennen. En dat in samenspel met een heerlijke temperatuur en tropische begroeiing.
De wandeldagen waren erg goed te doen. Meestal liepen we zo'n vier à vijf uur. We hadden ruim de tijd voor de afstand die we zouden afleggen en het was beter per dag niet meer dan 500 meter te stijgen ivm de hoogteziekte. We vertrokken 's ochtends rond 8.30 uur en tegen tweeën kwamen we vaak aan in de guesthouses. Tussen de middag om 12.00 uur lunchten we met z'n vijven. Meestal Dhal Bat, het nationale gerecht van Nepal bestaande uit witte rijst, een soepje met linzen, curry, groenten en een soort sambal. Heerlijk! Vooral wanneer Kamal of Ankit na tien minuten langskwam met de vraag: 'Is a more rice, dhal, bat?' Dan werd het hele bord weer volgeladen. De twaalf kilogram die een andere buitenlander verloren was na twee weken wandelen, hebben wij dan ook bij lange na niet gehaald. Zeker niet omdat de apple pie met custard een verleidelijk toetje was.

Op de tweede avond leerden we Ankit en Kamal het kaartspel Pesten. Het duurde even voordat de, vermoedelijk analfabete, Kamal het hele spelletje doorhad, maar Ankit hielp hem gerust en het duo lag in een deuk van het lachen als er een Joker werd uitgedeeld aan een van ons: 'Is a just five cards!'.
Ankit studeert en het was duidelijk dat hij uit een gegoede familie kwam. Hij wist veel van de Nepalese geschiedenis en kon tot in detail vertellen hoe de burgeroorlog er tien- à vijftien jaar geleden aan toeging. In het jaar 2001 is het hele koninklijke gezin om het leven gebracht door de oudste zoon aka kroonprins. Binnen de familie was onenigheid ontstaan over de vrouw die de prins graag had willen trouwen. Hij kreeg geen toestemming van zijn vader en in een moment van woede haalde hij zijn geweer en schoot het hele gezin dood. Even later pleegde hij zelfmoord. Het lijkt net een toneelstuk van Shakespeare, maar hier in Nepal is zoiets gestoords echt gebeurd. Sindsdien is het politiek niet stabiel. Er volgde een burgeroorlog en de huidige regering krijgt de economie niet draaiend met haar keer op keer mislukkende vijf-jaren-plannen. Zo heeft Nepal een overproductie aan graan, maar omdat de infrastructuur belabberd is, is het arme westen onbereikbaar en wordt de oogst aan India verkocht. Zo zijn er nog talloze voorbeelden waaruit blijkt dat Nepal onderaan de ladder van de wereldeconomie hangt en eigenlijk het label 'Derde Wereldland' kan dragen.
Gelukkig leven de mensen in het berggebied ondanks de primitiviteit schijnbaar gelukkig en werden we overal vriendelijk ontvangen en begroet door oude echtparen, werkende boeren of schreeuwende kinderen.
Met verbijstering keken we toe hoe groepen Nepalezen grote zakken vol goederen de bergpaden op tilden. De zakken van rustig anderhalve meter lang, werden met touwen vanaf onderlangs naar hun schouders en voorhoofd gebonden waardoor ze voorovergebukt aan het zwoegen waren. Het had iets middeleeuws.

Na zeven dagen wandelen, 's avonds koude douches, wonderbaarlijk goed eten en tientallen potjes pesten kwamen we aan in Manang. Daar stond een rustdag gepland om te acclimatiseren voor de drie opeenvolgende wandeldagen naar de Thorong La Pass op 5416 meter. Echter hadden Ankit en Kamal andere plannen. Een wandeling van vier uur stond op de planning. Bij terugkomst konden we een uurtje uitrusten want daarna zouden we naar de film gaan (op 3540 meter hoogte!). In een kleine schuur met een grote beamer en twee rijen van vijf bankjes keken we Seven Years In Tibet. Leuk, want na onze week herkenden we veel van de beelden uit Lhasa. Op de helft van de film werd de pauzeknop ingedrukt voor kopjes lemon-honey tea en een zakje popcorn. Daarna moest er wel weer even naar de goede scène gezocht worden want de pauzeknop bleek de stopknop geweest te zijn.

Vanaf Manang wandelden we korte dagen. Eenmaal boven de 3500 meter gaat de hoogteziekte een dreigende rol spelen en ondanks dat we flink aan de diamox zaten, pasten Ankit en Kamal heel goed op onze gezondheid. Twee wandeldagen verder kwamen we aan de voet van de pass. In Thorang Phedi lunchten we ons wat moed in om daarna anderhalf uur super stijl 400 meter te klimmen. Aangekomen in High Camp op 4850 meter zouden we de nacht doorbrengen. Daar was het één groot primitief feest. Buiten vroor het al bij onze aankomst (15.00 uur) en binnen in het restaurantgedeelte was het krap vijf graden. Er kon geen hout naar boven gebracht worden dus er ontbrak een kachel. Gelukkig zorgden de 30 wandellichamen in de ruimte voor in ieder geval een temperatuur boven nul. Met slaapzakken om ons heen lazen we een boek en luisterden we naar Youp van 't Hek. Ver voor 20.00 uur gaven we het op en doken we de bevroren bedjes in. Om 4.00 uur stond de wekker en om 4.30 uur zouden we de laatste 600 meter stijgen naar de pass. We moesten goed op tijd de pass oversteken want vanaf 11.00 uur zou de wind opsteken. Ankit en Kamal hadden er in elk geval zin in en lachend wandelden ze voor ons uit.
Het stijgen was zwaar, heel zwaar. Niet alleen omdat het stijgpercentage hoog was, maar vooral ook om de verminderde zuurstof. Stapje voor stapje kwamen we dichter bij het toppunt van de trekking. Toen de moed na ruim anderhalf uur ploegen ons toch echt een beetje in de schoenen begon te zakken, doemde opeens in de verte de gebedsvlaggetjes en steenhopen op: de Thorung La Pass was in zicht! Met tranen in onze ogen arriveerden we op de 5416 meter en hadden we een schandalig mooi uitzicht. Zo hoog waren we allen nog nooit geweest en wat gaf deze overwinning een euforisch gevoel! We vlogen elkaar, andere wandelaars en natuurlijk onze helden Ankit en Kamal in de armen en maakten een reeks foto's om deze overwinning vast te leggen.

Na een half uur werd de daling ingezet. Terug naar veilige hoogten. Janne schreeuwde bij de eerste bochten nog overmoedig: 'God wat hou ik van dalen!' Maar na een half uur met de tenen schurend tegen de voorkant van haar schoenen, ging de muziek maar weer op de oren om wat afleiding te zoeken. Het zou een pittige daling worden naar Muktinath (het eindpunt van deze dag). Na 1600 meter dalen kwamen we gesloopt, vies, maar gelukkig aan. Het grootste feest was de hete douche van 41 graden! (Oké, en de wifi na zeven dagen. Erg hè..?!).

Muktinath is een bedevaartsoort voor veel Hindoeïsten en Boeddhisten en we bezochten daarom een tempelcomplex waarin beiden religies hun geloof konden belijden.
Na Muktinath hoefden we nog maar twee dagen van drie uurtjes te wandelen naar de eindbestemming Jomsom. Vanaf daar zouden we met een piepklein vliegtuig terug naar Pokhara vliegen. We speelden de laatste potjes pesten, genoten van het idee dat de wandelschoenen niet meer aan hoefden en namen vroeg op de dinsdagochtend afscheid van Ankit en Kamal. We hadden van ze genoten en hier zouden onze wegen na twee weken weer scheiden.
Gelukkig vloog het vliegtuigje (waar 17 passagiers + 1 stewardess inpasten). Het was super gaaf om vanuit de raampjes bovenaf op de bergen te kijken. Na twee weken apegapend met onze hoofd in de nek, nu ontspannend naar beneden turend. Na twintig minuutjes landden we in het heerlijk warme Pokhara. Alles was groen en fijn en voldaan ploften we op de vertrouwde ligbanken van de Butterfly Lodge.

Woensdag gingen we op raft-expeditie. We hadden een paar uur geboekt bij een tourist-office waarvan we een foldertje in een café hadden zien liggen. Ongelofelijk, maar waar: de eigenaar van dit bureau bleek de vader van Ankit te zijn. Vol lof spraken we over zijn zoon en hij groeide van trots. Uit de honderden toeristenorganisaties in Pokhara kwamen we net bij deze terecht. Gaaf! Maar het kon nog gekker: ook Ankit zelf kwamen we nog tegen bij zijn vaders bureau. Het was leuk om elkaar (schoon, geschoren en in zomerse kleren) weer te zien.
Het raften was geweldig! Het water was wild en met behoorlijke plenzen over ons geen gierden we het uit.

Donderdag vertrokken we naar Kathmandu voor onze laatste dagen in Azië. Gek om na bijna drie maanden naar een 'laatste bestemming' te reizen. Er lag altijd nog zoveel voor ons, maar het einde kwam nu wel heel duidelijk in zicht.
Gelukkig is één ding van Kathmandu onveranderlijk voor ons: de diaree. Na een halve dag rondlopen, was het alweer raak. De Norrits konden weer uit de toilettassen.

Tijdens de laatste dagen in de hoofdstad van Nepal bezochten we Pashupatinath, de Bodnath Stupa Swayambunath en Patan.
Pashupatinath is de heilige plek waar veel Nepalezen willen sterven om vervolgens gecremeerd te worden in de langslopende rivier die een aftakking is van de Ganges. Het was heftig om de ingewikkelde lichamen langs het water te zien liggen, met huilende families er omheen. De oudste zonen waren gekleed in een witte doek en hadden de taak om na drie rondjes om het lichaam de vader of moeder 'aan te steken'. De vrouwen mochten niet bij de crematie aanwezig zijn. De vrouw wordt gezien als het begin van het leven en mag niet bij het einde aanwezig zijn.
Het werd allemaal wat to much toen een gezicht zichtbaar werd voor een laatste afscheid. Toen we ook nog wat lugubere rituelen uit het verleden van onze gids te horen kregen, was het tijd om onze aandacht naar de velen apen die er rondliepen te verplaatsen. Maar toch was het erg bijzonder om te zien!

De Bodnath Stupa hadden Floor en ik al gezien bij daglicht, maar nu bezochten we het met z'n drieën en met een Nederlands meisje dat net wat ontheemd gearriveerd was, de stupa in de avond. Velen monniken, Hindoeïsten en Tibetanen kwamen nu de kloosters en huizen uit en verzamelden zich met geschenken voor de goden, gebedsmolens en boterlampjes kloksgewijs om de stupa. Een mooi gezicht!
In Swayambunath, een Hindoeïstisch tempelcomplex op een hoge heuvel, keken we naar de honderden apen die zo menselijk en wijs op de knieën van de Buddhabeelden zaten en alle voorbijgangers van top tot teen inspecteerden. De lange trappen waren een lichte work-out op in de ochtend, maar na de Annapurna Circuit kunnen we alle fysieke (en mentale) inspanningen aan.

Gijs vertrok gistermiddag naar het vliegveld en nu bijna vierentwintiguur later zijn ook wij toch echt aan het einde van onze reis gekomen. Het is een gestoord idee om te bedenken dat we over een paar uur wegvliegen van de plekken waar we 2,5 maanden zoveel meegemaakt, gezien, gevoeld en gedaan hebben. Ondanks de grote culturele verschillen en ons bewustzijn van Nederland, hebben we ons eigen 'thuis' gemaakt hier in Azië en dit huis zeggen we vanavond gedag. Maar een echt afscheid zal het niet worden. Met de ruim 2000 foto's, alle souvenirs, onze dagboeken, deze blog en boven alles onze oneindige herinneringen, zal onze China-Tibet-Nepal reis voor altijd bij ons blijven. En misschien, misschien keren we nog eens terug naar de plekken die onze eerste grote reis tot een onvergetelijke ervaring hebben gemaakt.

Dank voor alle lieve reacties die we van jullie gekregen hebben. Ze waren steunend, enthousiast en vaak ook erg grappig! Dat maakte het schrijven van de verslagen extra leuk voor ons.

Voor de laatste keer via internet (maar weer heel snel in het echt):

Heel veel liefs van Janne en Floor! Xx